မြန်မာစစ်တပ်၏ အရှုံးများနှင့် တရုတ်-ရုရှားတို့၏ တော်လှန်ရေးအန္တရာယ်

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် မြန်မာစစ်တပ်သည် ဒီမိုကရေစီအရ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံထားရသော အစိုးရအား ဖြုတ်ချပြီး အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။ ဤလုပ်ရပ်သည် ပြည်သူလူထု၏ ပြင်းထန်သော ဆန့်ကျင်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) နှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ (EAOs) ဦးဆောင်သော လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးကို မီးညှိပေးခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စတင်ခဲ့သော Operation 1027 သည် စစ်တပ်အား သမိုင်းတွင် မကြုံစဖူး အရှုံးများပေးခဲ့ပြီး၊ လားရှိုးမြို့အပါအဝင် မြို့ပေါင်း ၉၁ မြို့နှင့် စစ်တပ်ရင်း ၁၆၇ ခုကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ သို့သော်၊ တရုတ်နှင့် ရုရှားတို့၏ စစ်တပ်အတွက် ဆက်လက်ပေးနေသော စစ်ရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကူအညီများသည် တော်လှန်ရေး၏ အောင်မြင်မှုအတွက် ကြီးမားသော အန္တရာယ်တစ်ခုအဖြစ် ရှိနေသည်။ ဤဆောင်းပါးသည် စစ်တပ်၏ အရှုံးများ၊ တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ ထောက်ခံမှုများနှင့် ၎င်းတို့၏ တော်လှန်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုများကို နိုင်ငံရေးသဘောတရား၊ ဗျူဟာဆိုင်ရာ ရှုထောင့်နှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲများမှ  ဝေဖန်သုံးသပ်ထားသည်။

မြန်မာစစ်တပ်၏ အရှုံးများနှင့် တော်လှန်ရေး၏ အရှိန်အဟုန်

Operation 1027 သည် မြန်မာစစ်တပ်၏ စစ်ရေးစွမ်းရည်နှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ သုံးညီကိုအဖွဲ့ (MNDAA၊ အာရက္ခတပ်တော်၊ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်) ဦးဆောင်သော ဤစစ်ဆင်ရေးသည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ လားရှိုးမြို့နှင့် ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသများကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ စစ်တပ်ရင်း ၁၂၉ တစ်ခုလုံး လက်နက်ချခဲ့ရသည့် မကြုံစဖူး ဖြစ်ရပ်မျိုးပင် ပါဝင်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် စစ်ဆင်ရေး၏ ဒုတိယအဆင့်သည် မန္တလေးဒေသသို့ တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး၊ စစ်တပ်၏ ဗဟိုထိန်းချုပ်မှုကို ပိုမိုအားနည်းစေခဲ့သည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အာရက္ခတပ်တော် (AA) သည် အန်းမြို့ရှိ အနောက်ပိုင်းစစ်ဒေသဌာနချုပ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ စစ်တပ်၏ မဟာဗျူဟာမြောက် ဆုံးရှုံးမှုများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည်။

ဤအရှုံးများသည် စစ်တပ်၏ စစ်ရေးအားနည်းချက်များကိုသာမက၊ ၎င်း၏ စိတ်ဓာတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြိုလဲမှုကိုပါ ထင်ရှားစေသည်။ စစ်ထွက်ပြေးသူများ တိုးပွားလာမှု၊ တပ်သားသစ်စုဆောင်းရာတွင် အဓမ္မနည်းလမ်းများကို အားကိုးရမှု၊ နှင့် အရပ်သားများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုများ တိုးလာမှုတို့သည် စစ်တပ်၏ ရေရှည်တည်တံ့မှုကို မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်စေသည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ PDF နှင့် EAO များသည် စစ်ရေးညှိနှိုင်းမှုပိုမိုကောင်းမွန်လာပြီး၊ ဒရုန်းများနှင့် ခေတ်မီလက်နက်များကို အသုံးပြုကာ စစ်တပ်၏ ခံတပ်များကို ထိရောက်စွာ တိုက်ခိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ဤအချက်များသည် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ၏ အရှိန်အဟုန်ကို သက်သေပြပြီး၊ စစ်တပ်သည် နိုင်ငံ၏ ထိန်းချုပ်မှုအများစုကို ဆုံးရှုံးနေပြီဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

သို့သော်၊ ဤအောင်မြင်မှုများသည် နိုင်ငံရေးသဘောတရားအရ ရိုးရှင်းသော အောင်ပွဲတစ်ခုမဟုတ်ပေ။ စစ်တပ်၏ အရှုံးများသည် ပြည်သူလူထု၏ ဒီမိုကရေစီဆန္ဒကို ထင်ဟပ်သော်လည်း၊ တရုတ်နှင့်ရုရှားကဲ့သို့ အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ စစ်တပ်ထောက်ခံမှုသည် ဤတိုက်ပွဲ၏ ရလဒ်ကို ပြောင်းလဲပစ်နိုင်သည့် အန္တရာယ်တစ်ခုအဖြစ် ရှိနေသည်။ ဤထောက်ခံမှုများသည် မြန်မာပြည်သူများ၏ လွတ်လပ်ရေးနှင့် တရားမျှတမှုဆိုင်ရာ တိုက်ပွဲကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးစေပြီး၊ နိုင်ငံတကာအင်အားပြိုင်ဆိုင်မှုများ၏ အလယ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံကို ပိတ်မိစေသည်။

တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ စစ်တပ်ထောက်ခံမှု၏ သဘောသဘာဝ

တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့၏ မြန်မာစစ်တပ်အတွက် အကူအညီများသည် စစ်ရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ရှုထောင့်များမှ ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ တရုတ်သည် စစ်တပ်အား လက်နက်ရောင်းချမှု၊ ဒရုန်းနည်းပညာ၊ နှင့် နည်းပညာရှင်များ ထောက်ပံ့ပေးခြင်းဖြင့် စစ်ရေးအကူအညီပေးလျက်ရှိသည်။ ၂၀၂၁ မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း တရုတ်ကုမ္ပဏီများသည် စစ်တပ်သို့ ဒေါ်လာ ၂၆၇ သန်းတန်ဖိုးရှိ လက်နက်များ ရောင်းချခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးရုံးက ဖော်ပြထားသည်။ ထို့ပြင်၊ တရုတ်သည် စီးပွားရေးအရ ထောက်ပံ့ပေးနေပြီး၊ နိုင်ငံတကာဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများကို ရှောင်လွှဲကာ လက်နက်ဝယ်ယူမှုအတွက် ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးနေသည်။ ဤပံ့ပိုးမှုသည် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ (CMEC) နှင့် ကျောက်ဖြူဆိပ်ကမ်းကဲ့သို့ တရုတ်၏ ဗျူဟာမြောက် စီမံကိန်းများကို ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ လားရှိုးမြို့သိမ်းပိုက်ခံရပြီးနောက် တရုတ်သည် MNDAA အား ဖိအားပေးကာ စစ်တပ်ထံ မြို့ကို ပြန်လွှဲပေးရန် စည်းရုံးခဲ့သည်မှာ ၎င်း၏ နယ်စပ်တည်ငြိမ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးအကျိုးစီးပွားကို ဦးစားပေးကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။

ရုရှားသည်လည်း စစ်တပ်အား လေကြောင်းအင်အားနှင့် လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေးနေပြီး၊ ကာမီကာဇီဒရုန်းများနှင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများအတွက် နည်းပညာပံ့ပိုးမှုများ ပေးအပ်လျက်ရှိသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ နှစ်နိုင်ငံ စစ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားဖြည့်ခဲ့သည်။ ရုရှား၏ ဤထောက်ခံမှုသည် ၎င်း၏ လက်နက်ရောင်းချမှုဈေးကွက်ကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် အာရှဒေသတွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု တိုးမြှင့်ရန် ရည်ရွယ်သည်။

ဤအကူအညီများသည် စစ်တပ်၏ လေကြောင်းစွမ်းရည်နှင့် စစ်ရေးအရင်းအမြစ်များကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်စေပြီး၊ အထူးသဖြင့် အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထားသော လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ သို့သော်၊ ဤထောက်ခံမှုများသည် စစ်တပ်၏ မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များ၏ အားနည်းချက်များ၊ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းမှု၊ ထွက်ပြေးသူများ တိုးပွားလာမှု၊ နှင့် တပ်သားသစ်စုဆောင်းရာတွင် အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ခြင်း မရှိပေ။ ဤအချက်သည် စစ်တပ်၏ ရေရှည်ရှင်သန်မှုကို ကန့်သတ်ထားသည်။

တော်လှန်ရေးအပေါ် အန္တရာယ်များနှင့် နိုင်ငံရေးသဘောတရား

တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ ထောက်ခံမှုများသည် တော်လှန်ရေး၏ အောင်မြင်မှုအတွက် သိသာထင်ရှားသော အန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးသဘောတရားအရ၊ ၎င်းတို့၏ အကူအညီများသည် အာဏာရှင်စနစ်ကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုများကို တားဆီးရန် ရည်ရွယ်သည်။ တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့သည် မြန်မာစစ်တပ်ကို ၎င်းတို့၏ “အမျိုးသားအချုပ်အခြာအာဏာ” နှင့် “ပြည်တွင်းရေးမစွက်ဖက်ရ” ဟူသော မူဝါဒများ၏ အကာအကွယ်ပေးသည့် မဟာမိတ်အဖြစ် ရှုမြင်သည်။ ဤသဘောတရားသည် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ၎င်းတို့၏ ဗီတိုအာဏာအသုံးပြုမှုများတွင် ထင်ရှားစွာ ပေါ်လွင်သည်။

ဗျူဟာဆိုင်ရာ ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ ထောက်ခံမှုသည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးနှင့် လုံခြုံရေးအကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ တရုတ်အတွက်၊ မြန်မာနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာသို့ ဆက်သွယ်ပေးသည့် ဗျူဟာမြောက်အချက်အခြာဖြစ်ပြီး၊ ရုရှားအတွက်မူ မြန်မာသည် အာရှတွင် ၎င်း၏ ဩဇာတိုးမြှင့်ရန် အခွင့်အရေးတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤအကူအညီများသည် စစ်တပ်အား တော်လှန်ရေးအင်အားစုများကို ဆက်လက်ခုခံရန် အရင်းအမြစ်များ ပေးအပ်ထားပြီး၊ တော်လှန်ရေး၏ အောင်မြင်မှုကို နှောင့်နှေးစေနိုင်သည်။

သို့သော်၊ ဤထောက်ခံမှုများသည် စစ်တပ်၏ အခြေခံအားနည်းချက်များကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ခြင်း မရှိပေ။ စစ်တပ်၏ စီးပွားရေးပြိုလဲမှု၊ အုပ်ချုပ်ရေးစွမ်းရည်အားနည်းမှု၊ နှင့် ပြည်သူလူထု၏ ဆန့်ကျင်မှုများသည် ၎င်း၏ ရေရှည်ရှင်သန်မှုကို ကန့်သတ်ထားသည်။ ထို့အပြင်၊ တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ ထောက်ခံမှုသည် မြန်မာပြည်သူများအတွင်း ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓာတ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ မန္တလေးရှိ တရုတ်ကောင်စစ်ဝန်ရုံးအား ဗုံးဖောက်ခွဲမှုကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်များသည် တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓာတ်များကို ထင်ဟပ်သည်။

လူမှုရေးနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲများ

တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ စစ်တပ်ထောက်ခံမှုသည် လူမှုရေးနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၎င်းတို့၏ လက်နက်ထောက်ပံ့မှုများသည် စစ်တပ်၏ အရပ်သားများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုများကို အားပေးထားပြီး၊ ကျေးရွာများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှု၊ လူထုသတ်ဖြတ်မှုများနှင့် လူသန်းပေါင်းများစွာ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှုတို့တွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ ဤလုပ်ရပ်များသည် တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့ကို စစ်တပ်၏ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများတွင် သွယ်ဝိုက်ပါဝင်ပတ်သက်သူများအဖြစ် သတ်မှတ်စေသည်။

တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့၏ ထောက်ခံမှုများသည် ၎င်းတို့၏ ဗျူဟာဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွားများအတွက် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များအဖြစ် ပုံဖော်ထားသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် မြန်မာပြည်သူများ၏ သွေးထွက်သံယိုမှုကို တာဝန်ရှိသည့် လုပ်ရပ်များဖြစ်သည်။ ဤကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ပြဿနာသည် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအား တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ စွက်ဖက်မှုများကို ထိန်းချုပ်ရန် ဖိအားပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ထောက်ပြသည်။

တော်လှန်ရေး၏ အလားအလာနှင့် စိန်ခေါ်မှုများ

တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ ထောက်ခံမှုသည် တော်လှန်ရေးကို နှောင့်နှေးစေနိုင်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် တော်လှန်ရေး၏ အောင်မြင်မှုကို လုံးဝဟန့်တားနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ ပထမအနေဖြင့်၊ စစ်တပ်၏ လက်ရှိအခြေအနေသည် စစ်ရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအရ အားနည်းနေပြီး၊ တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှုတွင် အဓမ္မနည်းလမ်းများကို အားကိုးနေရသည်။ ဒုတိယအနေဖြင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ထောက်ခံမှုများကို ရရှိထားပြီး၊ NUG နှင့် EAO များ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ၎င်းတို့၏ စစ်ရေးစွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးထားသည်။ တတိယအနေဖြင့်၊ စစ်တပ်၏ စီးပွားရေးပြိုလဲမှုနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးစွမ်းရည်အားနည်းမှုသည် ၎င်း၏ ရေရှည်တည်တံ့မှုကို ထိခိုက်စေသည်။

သို့သော်၊ တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ ထောက်ခံမှုသည် တော်လှန်ရေးကို ပိုမိုရှည်ကြာပြီး သွေးထွက်သံယိုမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ ၎င်းတို့၏ လက်နက်ထောက်ပံ့မှုများသည် စစ်တပ်၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နိုင်စေပြီး၊ အရပ်သားများအပေါ် ပိုမိုပြင်းထန်သော ဖိနှိပ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ထို့အပြင်၊ တရုတ်၏ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့များအပေါ် ဖိအားပေးမှုများသည် EAO များအကြား ညီညွတ်မှုကို အားနည်းစေနိုင်သည်။

ဤစိန်ခေါ်မှုများကို ကျော်လွှားရန်၊ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများသည် ၎င်းတို့၏ စစ်ရေးညှိနှိုင်းမှုနှင့် ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှုကို ဆက်လက်အားကိုးရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင်၊ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းသည် တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ လက်နက်ထောက်ပံ့မှုများကို ထိန်းချုပ်ရန် ထိရောက်သော ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် သံတမန်ရေးဖိအားများ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။

နိဂုံးချုပ်

မြန်မာစစ်တပ်သည် Operation 1027 နှင့် ဆက်စပ်သော စစ်ဆင်ရေးများကြောင့် မကြုံစဖူး အရှုံးများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး၊ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများသည် နိုင်ငံတဝှမ်း ထိန်းချုပ်မှုများကို တိုးချဲ့လျက်ရှိသည်။ သို့သော်၊ တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးအကူအညီများသည် စစ်တပ်အား တော်လှန်ရေးကို ဆက်လက်ခုခံရန် အရင်းအမြစ်များ ပေးအပ်ထားပြီး၊ တော်လှန်ရေး၏ အောင်မြင်မှုကို နှောင့်နှေးစေနိုင်သည်။

ဤထောက်ခံမှုများသည် မြန်မာပြည်သူများ၏ ဒီမိုကရေစီဆန္ဒကို ဖိနှိပ်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာအင်အားပြိုင်ဆိုင်မှုများတွင် မြန်မာနိုင်ငံကို ပိတ်မိစေရန် ရည်ရွယ်သည်။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများသည် ၎င်းတို့၏ စစ်ရေးညှိနှိုင်းမှုနှင့် ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှုကို ဆက်လက်အားကိုးကာ၊ နိုင်ငံတကာမှ ထိရောက်သော ဖိအားများနှင့် ပံ့ပိုးမှုများရရှိပါက၊ စစ်တပ်အား အောင်မြင်စွာ ဖြုတ်ချနိုင်ရန် အလားအလာရှိသည်။ သို့သော်၊ တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ စွက်ဖက်မှုများကို ထိန်းချုပ်ရန် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မရှိပါက၊ တော်လှန်ရေးသည် ပိုမိုရှည်ကြာပြီး သွေးထွက်သံယိုမှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ မြန်မာပြည်သူများ၏ လွတ်လပ်ရေးနှင့် တရားမျှတမှုအတွက် တိုက်ပွဲသည် နိုင်ငံတကာမှ ထိရောက်သော ဖိအားများနှင့် စစ်တပ်အပေါ် လက်နက်ပိတ်ဆို့မှုများပေါ်တွင် များစွာမူတည်နေပေလိမ့်မည်။

ဤဆောင်းပါးကို ကိုလှကျော် ရေးသားသည်။