အင်တာနက်နှင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာခေတ်တွင် သတင်းအချက်အလက်များကို ယခင်ကထက် ပိုမို အလွယ်တကူ ရယူနိုင်ပါသည်။ သို့သော် ဤသတင်းအချက်အလက်များ ပေါများလာခြင်းသည် အားနည်းချက်တစ်ခုလည်း ပါလာသည်။ ဤသည်မှာ သတင်းမှားများနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်များ တိုးပွားလာခြင်းဖြစ်သည်။ ဤလှည့်စားသော ဇာတ်လမ်းများနှင့် မှားယွင်းသော ဖော်ပြချက်များသည် အလျင်အမြန် ပျံ့နှံ့နိုင်ပြီး စိတ်ရှုပ်ထွေးမှု၊ ကြောက်ရွံ့မှုနှင့် အန္တရာယ်ပင် ဖြစ်စေနိုင်သည်။ သတင်းမှားများနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်များကို မည်သို့ ဖော်ထုတ်မည်ကို သင်ယူခြင်းသည် ယုံကြည်စိတ်ချရသော အရင်းအမြစ်များအပေါ် အခြေခံ၍ ကောင်းမွန်သော ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်လိုသူတိုင်းအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါသည်။
ဤဆောင်းပါးတွင် သတင်းမှားများနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်များကို မှတ်မိရန် လက်တွေ့ကျသော အကြံပြုချက်များနှင့် မဟာဗျူဟာများကို လေ့လာပြီး ဒီဂျစ်တယ် လောကကြီးကို ယုံကြည်မှုဖြင့် လမ်းညွှန်ရှာဖွေနိုင်ရန် ကူညီပေးပါမည်။
သတင်းမှားနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်ဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း
သတင်းမှားဆိုသည်မှာ လူများကို လှည့်စားရန် သို့မဟုတ် ခြယ်လှယ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တမင်သက်သက် မှားယွင်းသော သို့မဟုတ် လှည့်ဖြားသော သတင်းအချက်အလက်ကို ဖြန့်ဝေခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းသည် အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်ရန်နှင့် စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုများကို နှိုးဆွရန် ဖန်တီးထားသည့် ဆောင်းပါးများ၊ ခေါင်းစဉ်များ သို့မဟုတ် ဆိုရှယ်မီဒီယာ ပို့စ်များ၏ ပုံစံဖြင့် မကြာခဏ ပေါ်လာတတ်သည်။
မှားယွင်းသော အချက်အလက်ဆိုသည်မှာ ၎င်း၏ နောက်ကွယ်ရှိ ရည်ရွယ်ချက်ကို မခွဲခြားဘဲ မှားယွင်းသော၊ မတိကျသော သို့မဟုတ် လှည့်ဖြားသော မည်သည့် သတင်းအချက်အလက်ကိုမဆို ဆိုလိုသည်။ မှားယွင်းသော အချက်အလက်ကို မတော်တဆ ဖြန့်ဝေနိုင်သော်လည်း၊ အထူးသဖြင့် ပရိသတ် အများအပြားထံ ရောက်ရှိသည့်အခါတွင် ၎င်းသည် ဆိုးရွားသော သက်ရောက်မှုများ ရှိနိုင်သေးသည်။
သတင်းမှားနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက် နှစ်ခုစလုံးသည် အမှန်တရားကို ဖျက်ဆီးနိုင်ပြီး လူထုအမြင်၊ နိုင်ငံရေး၊ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် အခြားအရာများကို လွှမ်းမိုးနိုင်သည်။ ဤအချက်များကို သိရှိနိုင်ပြီး ရှောင်ရှားခြင်းသည် သတင်းအချက်အလက် ကောင်းမွန်စွာ ရရှိသော လူတစ်ဦး ဖြစ်ရန် အရေးကြီးပါသည်။
၁။ အရင်းအမြစ်ကို စစ်ဆေးပါ
သတင်းမှားများကို ဖော်ထုတ်ရန် အထိရောက်ဆုံး နည်းလမ်းတစ်ခုမှာ သတင်းအချက်အလက်၏ အရင်းအမြစ်ကို စစ်ဆေးခြင်း ဖြစ်သည်။ ဝဘ်ဆိုဒ်များ၊ လူမှုမီဒီယာ အကောင့်များ သို့မဟုတ် ဘလော့ဂ်များ အားလုံးသည် ယုံကြည်စိတ်ချရသည် မဟုတ်ပါ။
- ယုံကြည်စိတ်ချရသော အရင်းအမြစ်များ- အဓိက သတင်းစာများ၊ အသိအမှတ်ပြု မီဒီယာ အဖွဲ့အစည်းများ သို့မဟုတ် အစိုးရနှင့် ပညာရေးဆိုင်ရာ ဝဘ်ဆိုဒ်များကဲ့သို့ သတင်းစာပညာ သမာධိရှိမှုအတွက် နာမည်ကောင်းရှိသော သတင်းဌာနများကို ယုံကြည်ပါ။ ဤအရင်းအမြစ်များတွင် တင်းကျပ်သော အယ်ဒီတာ့အာဘော် စံနှုန်းများ ရှိလေ့ရှိသည်။
- အမည်မသိ သို့မဟုတ် မေးခွန်းထုတ်စရာ အရင်းအမြစ်များ- သင် တစ်ခါမျှ မကြားဖူးသေးသော ဝဘ်ဆိုဒ်များ သို့မဟုတ် လူမှုမီဒီယာများအကောင့်များ၊ အထူးသဖြင့် ၎င်းတို့တွင် ရှင်းလင်းသော စာရေးသူ သို့မဟုတ် စာမျက်နှာကိုကို ဘယ်သူက စီမံခန့်ခွဲသည်ဆိုသည်ကို ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိပါက သတိထားပါ။
သင့်ကိုယ်သင် အမြဲတမ်းမေးပါ၊ “ဒီအချက်အလက်ကို ဘယ်သူက ပေးနေတာလဲ၊ သူတို့ကို ယုံကြည်လို့ရလား။”
၂။ စာရေးသူကို စစ်ဆေးပါ
ဆောင်းပါး သို့မဟုတ် ပို့စ်တစ်ခုတွင် မှတ်မိနိုင်သော စာရေးသူ မရှိပါက၊ ၎င်းသည် အန္တရာယ်အချက်ပြ တစ်ခုဖြစ်သည်။ စာရေးသူ ဖော်ပြထားပါက ၎င်းတို့၏ နောက်ခံကို လေ့လာပါ။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ ရေးသားနေသည့် အကြောင်းအရာအပေါ် ယုံကြည်စိတ်ချရသော ကျွမ်းကျင်သူ ဖြစ်ပါသလား။ မှားယွင်းသော အချက်အလက်များ သို့မဟုတ် ဘက်လိုက်သော အကြောင်းအရာများကို ဖြန့်ဝေသည့် ရာဇဝင် ရှိပါသလား။
အတည်ပြုနိုင်သော အထောက်အထားများ သို့မဟုတ် နောက်ခံ အတွေ့အကြုံများသည် သတင်းအချက်အလက် တစ်ခုအား ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို ပေးစွမ်းနိုင်ပြီး အမည်မဖော်လိုမှု သို့မဟုတ် မသေချာမရေရာသော အရည်အချင်းများသည် သံသယဖြစ်စေသင့်သည်။
၃။ ခေါင်းစဉ်ကို ကျော်လွန်၍ ကြည့်ပါ
ခေါင်းစဉ်များကို မကြာခဏ သင့်အာရုံကို ဖမ်းစားရန် ရေးသားထားသော်လည်း ၎င်းတို့သည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် လှည့်ဖြား ချဲ့ကားနိုင်သည်။ ၎င်း၏ ခေါင်းစဉ်ကို အခြေခံ၍သာ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ကို မျှဝမှုမလုပ်ခင်၊ ဇာတ်လမ်းတစ်ခုလုံးကို ဖတ်ရန် အချိန်ယူပါ။
- Clickbait- အလွန်အကျူး စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ် သို့မဟုတ် ဒေါသ သို့မဟုတ် အံ့အားသင့်စေရန် ဖန်တီးထားသည့် ခေါင်းစဉ်များကို သတိထားပါ။ ၎င်းတို့သည် မကြာခဏ clickbait ၏ အညွှန်းများ ဖြစ်သည် – အကြောင်းအရာသည် အသိပေးရန်ထက် ကြည့်ရှုမှုများကို ဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်သည်။
- Context- ခေါင်းစဉ်သည် အထင်အမြင်တစ်ခု ပေးနိုင်သော်လည်း ဆောင်းပါး အပြည့်အစုံသည် ပိုမိုအသေးစိတ်ကျသော သို့မဟုတ် ဟန်ချက်ညီသော ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြနိုင်သည်။ ထင်မြင်ချက်ပေးခြင်း သို့မဟုတ် အခြားသူများနှင့် မျှဝေမှုမလုပ်ခင် အကြောင်းအရာကို အမြဲဖတ်ပါ။
၄။ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေသော သက်သေအထောက်အထားများကို စစ်ဆေးပါ
တရားဝင် သတင်းဇာတ်လမ်းများကို အတည်ပြုနိုင်သော အချက်အလက်များ၊ ဒေတာများနှင့် အရင်းအမြစ်များဖြင့် အထောက်အပံ့ ပြုသင့်သည်။ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်သည် သက်သေအထောက်အထားမပြဘဲ ရဲရင့်သော ဖော်ပြချက်များ ပြုလုပ်ပါက၊ ၎င်းသည် သတင်းအချက်အလက် မသေချာမရေရာ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ညွှန်ပြနေသည်။
- နှိုင်းယှဉ် ကိုးကားပါ- အခြား ယုံကြည်စိတ်ချရသော အရင်းအမြစ်များသည် အလားတူ ဇာတ်လမ်းကို တင်ပြနေသည်ရှိမရှိ စစ်ဆေးပါ။ သတင်းအချက်အလက် မှန်ကန်ပါက ယုံကြည်စိတ်ချရသော သတင်းဌာန အများအပြားတွင် ပေါ်လာသင့်သည်။
- ကိုးကားချက်များနှင့် လင့်ခ်များ- ကောင်းမွန်သော သတင်းစာပညာတွင် မကြာခဏ တရားဝင် အစီရင်ခံစာများ၊ သုတေသန လေ့လာမှုများ သို့မဟုတ် ကျွမ်းကျင်သူများထံမှ တိုက်ရိုက် ကိုးကားချက်များ ပါဝင်သည်။ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်တွင် ဤအစိတ်အပိုင်းများ မပါရှိပါက၊ ၎င်း၏ တရားဝင်မှုကို မေးခွန်းထုတ်သင့်သည်။
၅။ လေသံနှင့် ဘာသာစကားကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပါ
သတင်းမှားများနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်များသည် ကြောက်ရွံ့မှု၊ ဒေါသ သို့မဟုတ် နာကြည်းမှုကဲ့သို့သော ပြင်းထန်သော တုံ့ပြန်မှုများကို နှိုးဆွရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည့် စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ လှုံ့ဆော်သော ဘာသာစကားကို မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ ဆောင်းပါး၏ လေသံကို အာရုံစိုက်ပါ။
- ဘက်မလိုက်သော ဘာသာစကား- ယုံကြည်စိတ်ချရသော သတင်းရင်းမြစ်များသည် အဖြစ်အပျက်များ သို့မဟုတ် အချက်အလက်များကို တင်ပြသည့်အခါ ကြားနေ ကျသော၊ ဘက်မလိုက်သော ဘာသာစကားကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
- အလွန်အကျူး သဘာဝမကျ သို့မဟုတ် ဘက်လိုက်သော လေသံ- ဘာသာစကားသည် နှိုးဆွမှုဖြစ်စေ၊ စော်ကားမှုဖြစ်စေ သို့မဟုတ် တစ်ဖက်သတ် ဖြစ်နေပါက၊ ၎င်းသည် အချက်အလက်ဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များ ပေးဆောင်ရန်ထက် စိတ်ခံစားမှုများကို ခြယ်လှယ်ရန် ကြိုးစားမှု ဖြစ်နိုင်သည်။ လှည့်စားသော ဘာသာစကားကို သိရှိနိုင်ခြင်းသည် သင့်အား သတင်းမှားများ၏ သားကောင် ဖြစ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။
၆။ လူကြိုက်များသော အကြောင်းအရာများကို သံသယဖြစ်ပါ
လူမှုမီဒီယာတွင် တစ်စုံတစ်ခုကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မျှဝေထားသည် ဆိုရုံဖြင့် ၎င်းသည် မှန်ကန်သည်ဟု မဆိုလိုပါ။ အမှန်မှာ၊ အထူးသဖြင့် လူများ၏ စိတ်ခံစားမှုများ သို့မဟုတ် ဘက်လိုက်မှုများကို ကစားသည့်အခါ သတင်းမှားများနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်များသည် အတည်ပြုထားသော သတင်းများထက် ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ ပျံ့နှံ့နိုင်သည်။
- Viral ဖြစ်သည်မှာ အတည်ပြုခံရခြင်း မဟုတ်ပါ- လူအများက ဇာတ်လမ်း သို့မဟုတ် ဖော်ပြချက်တစ်ခုကို မျှဝေနေသည်ကို သင်တွေ့ပါက၊ ၎င်းကို အမှန်အဖြစ် လက်ခံမှုမလုပ်ခင် အချိန်ယူ၍ အချက်အလက်စစ်ဆေးပါ။
- လူမှုမီဒီယာ ပို့စ်များ- ယုံကြည်စိတ်ချရသော အရင်းအမြစ်များသို့ လင့်ခ်များ မပါရှိသော သို့မဟုတ် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ထင်မြင်ချက်များအပေါ်သာ မှီခိုနေရသော ပို့စ်များကို အထူးသတိထားပါ။ လူကြိုက်များမှုသည် တိကျမှုနှင့် မတူညီပါ၊ ထို့ကြောင့် လူကြိုက်များသော အကြောင်းအရာများ၏ တရားဝင်မှုကို အမြဲတမ်း မေးခွန်းထုတ်ပါ။
၇။ မျှဝေမှုမလုပ်ခင် အချက်အလက်စစ်ဆေးပါ
မည်သည့် သတင်းဆောင်းပါး၊ ပို့စ် သို့မဟုတ် ဖော်ပြချက်ကိုမဆို မျှဝေမှုမလုပ်ခင်၊ အချက်အလက်စစ်ဆေးသည့် ဝဘ်ဆိုဒ်ကို အသုံးပြု၍ ၎င်း၏ တိကျမှုကို အတည်ပြုပါ။ အောက်တွင် ယုံကြည်စိတ်ချရသော အချက်အလက်စစ်ဆေးသည့် ဆိုက်အချို့ ပါဝင်သည်-
- Snopes- မဟုတ်မမှန်၊ ကောလာဟလများနှင့် သတင်းမှားဇာတ်လမ်းများကို ဖော်ထုတ်ရန်အတွက် ရေပန်းစားသော ဆိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။
- FactCheck.org- နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဖော်ပြချက်များနှင့် သတင်းဇာတ်လမ်းများ၏ အချက်အလက်ဆိုင်ရာ တိကျမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသည့် ဘက်မလိုက်သော ဆိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။
- PolitiFact- နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်တွင် ပြုလုပ်သော ဖော်ပြချက်များ၏ တိကျမှုကို စစ်ဆေးရန် ရည်ရွယ်သည့် ဆိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ကို အတည်ပြုရန် အချိန်အနည်းငယ်ယူခြင်းသည် မှားယွင်းသော အချက်အလက်များ ပျံ့နှံ့ခြင်းကို ကာကွယ်နိုင်ပြီး အခြားသူများ သတင်းအချက်အလက် ရရှိနေစေရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။
- Burma24 Factcheck – သတင်းမှားစိစစ်ခြင်းအတွက် အချက်အလက်များကို စုစည်းဖေါ်ပြပေးသည့် စာမျက်နှာဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်သက်ဆိုင်သော သတင်းမှားစိစစ်ချက်များကို စုစည်းပေးထားသည်။
၈။ ဘက်လိုက်မှုကို သတိထားပါ
နိုင်ငံရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု သို့မဟုတ် အတွေးအခေါ်ဆိုင်ရာ ဖြစ်စေ သတင်းရင်းမြစ် အများအပြားတွင် မူလ ဘက်လိုက်မှုများ ရှိတတ်သည်။ ဤဘက်လိုက်မှုများကို သိရှိခြင်းသည် သင့်အား ဝေဖန်သုံးသပ်သည့် အမြင်ဖြင့် သတင်းအချက်အလက်များကို ချဉ်းကပ်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။
- မီဒီယာ ဘက်လိုက်မှု- အချို့သော သတင်းဌာနများသည် ဇာတ်လမ်းများကို ရည်ရွယ်ချက် သို့မဟုတ် ရှုထောင့်နှင့် ကိုက်ညီစေရန် တိမ်းညွှတ် တင်ပြနိုင်သည်ကို သတိပြုပါ။ အရင်းအမြစ် အမျိုးမျိုးမှ ဖတ်ရှုခြင်းသည် ပိုမို ဟန်ချက်ညီသော ရှုထောင့်ကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်
- အတည်ပြုလိုသည့် ဘက်လိုက်မှု (Confirmation bias) – ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် အတည်ပြုလိုမှု ဘက်လိုက်မှု၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ခံစားရရန် လွယ်ကူပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ရှိပြီးသား ယုံကြည်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီသော သတင်းအချက်အလက်များကို ယုံကြည်လိုသည့် သဘောဖြစ်သည်။ သတင်းဇာတ်လမ်းများကို အကဲဖြတ်သည့်အခါ ဤအချက်ကို သတိရှိပါ။ ဘက်လိုက်မှုကို သတိပြုမိခြင်းသည် သင့်အား ဘက်မလိုက်ဘဲ ရှုမြင်စေပြီး အမြင်အမျိုးမျိုးကို ဖွင့်ပေးနိုင်သည်။
၉။ တည်းဖြတ်ထားသော သို့မဟုတ် ခြယ်လှယ်ထားသော ရုပ်ပုံများကို ဖော်ထုတ်ပါ
ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်တွင် ပရိသတ်ကို လှည့်ဖြားရန် ရုပ်ပုံများ သို့မဟုတ် ဗီဒီယိုများကို တည်းဖြတ်ရန် လွယ်ကူသည်။ သတင်းမှားဇာတ်လမ်းများသည် ၎င်းတို့၏ ဇာတ်ကြောင်းကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် မကြာခဏ ပြုပြင်မွမ်းမံထားသော ဓာတ်ပုံများ သို့မဟုတ် လှည့်ဖြားသော Visuals သုံးပုံများကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
- Reverse image search- ဓာတ်ပုံတစ်ပုံကို ပြောင်းလဲထားသည် သို့မဟုတ် မူရင်းအဓိပ္ပါယ်မှ ဖယ်ထုတ်ယူထားခြင်း ရှိမရှိ ကြည့်ရှုရန် Google ၏ reverse image search ကဲ့သို့သော ကိရိယာများကို အသုံးပြုပါ။
- မညီညွတ်မှုများကို စစ်ဆေးပါ- ဓာတ်ပုံ သို့မဟုတ် ဗီဒီယိုတစ်ခုတွင် ပုံမှန်မဟုတ်သော အရိပ်များ၊ ထူးဆန်းသော နောက်ခံများ သို့မဟုတ် မကိုက်ညီသော အစိတ်အပိုင်းများကဲ့သို့သော ခြယ်လှယ်မှု လက္ခဏာများကို ရှာဖွေပါ။ ရုပ်ပုံများ ခြယ်လှယ်မှုကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်းသည် သတင်းမှားများကို ဖော်ထုတ်ရာတွင် အဓိက ကျသည်။
၁၀။ သရော်စာနှင့် ဟာသကို သတိပြုပါ
သတင်းမှား အားလုံးသည် လှည့်ဖြားရန် ရည်ရွယ်ခြင်း မဟုတ်ပါ။ အချို့မှာ သရော်စာ သို့မဟုတ် ဟာသအဖြစ် ရည်ရွယ်သည်။ The Onion သို့မဟုတ် The Daily Mash ကဲ့သို့သော ဝဘ်ဆိုဒ်များသည် ဟာသရည်ရွယ်ချက်အတွက် လုံးဝ စိတ်ကူးယဉ်သော အကြောင်းအရာများကို ဖန်တီးသည်။ ဤဆိုက်များသည် ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်များအကြောင်း ယေဘုယျအနေဖြင့် ပွင့်လင်းမြင်သာသော်လည်း သရော်စာ အကြောင်းအရာများကို တစ်ခါတစ်ရံတွင် အမှန်တကယ် သတင်းများအဖြစ် အထင်မှားနိုင်သည်။
၎င်းကို အလေးအနက် ထားခြင်းမလုပ်ခင် အကြောင်းအရာ၏ အခြေအနေနှင့် ၎င်း၏ နောက်ကွယ်ရှိ ရည်ရွယ်ချက်ကို သင် နားလည်ကြောင်း သေချာပါစေ။
နိဂုံးချုပ်
သတင်းအချက်အလက်များ ပေါများသော်လည်း အမြဲတမ်း မှန်ကန်မှုမရှိသော ကမ္ဘာတွင်၊ သတင်းမှားများနှင့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်များကို ဖော်ထုတ်နိုင်သော ကျွမ်းကျင်မှုများ တည်ဆောက်ခြင်းသည် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါသည်။ အရင်းအမြစ်များကို စစ်ဆေးခြင်း၊ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေသော သက်သေအထောက်အထားများကို ရှာဖွေခြင်းနှင့် ဘက်လိုက်မှုများကို သတိပြုမိခြင်းဖြင့် သင်သည် ဒီဂျစ်တယ် လောကကြီးကို ပိုမိုထိရောက်စွာ ရှာဖွေကြည့်ရှုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
တိကျမှန်ကန်သော သတင်းအချက်အလက်များကို မျှဝေရန် တာဝန်သည် သတင်းထောက်များ သို့မဟုတ် မီဒီယာဌာနများအပေါ်တွင်သာ မူတည်ခြင်း မဟုတ်ကြောင်း သတိရပါ။ ကျွန်ုပ်တို့ ဖတ်ရှုပြီး မျှဝေသည့်အရာကို ဝေဖန်ပိုင်းခြား သုံးသပ်ရန် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။
