သတင်းစာများနှင့် သတင်းဌာနများ

သတင်းဌာနတစ်ခု၏ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများသည် သတင်းမီဒီယာတစ်ခု၏ အမျိုးအစား (သတင်းစာ၊ မဂ္ဂဇင်း၊ ရေဒီယို၊ ရုပ်မြင်သံကြား၊ အွန်လိုင်း) နှင့် အရွယ်အစားပေါ်မူတည်၍ ကွဲပြားနိုင်သည်။ သို့သော် ယေဘုယျအားဖြင့် သတင်းဌာနအများစုတွင် အောက်ပါအခြေခံ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ပါဝင်လေ့ရှိသည်။

ဖွဲ့စည်းပုံ

• အယ်ဒီတာချုပ် (Editor။in။Chief) ။ သတင်းဌာနတစ်ခုလုံး၏ အကြီးအကဲဖြစ်ပြီး သတင်းမူဝါဒ၊ အကြောင်းအရာနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲသည်။
• အယ်ဒီတာအဖွဲ့ (Editorial Board) ။ အယ်ဒီတာအမျိုးမျိုး ပါဝင်ပြီး သတင်းများ ရွေးချယ်တင်ဆက်မှု၊ တည်းဖြတ်မှု၊ သတင်းစာမျက်နှာ ဖွဲ့စည်းမှု စသည်တို့ကို တာဝန်ယူသည်။
  • Managing Editor (စီမံခန့်ခွဲရေး အယ်ဒီတာ) ။ သတင်းဌာန၏ နေ့စဉ် လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ကြီးကြပ်သည်။
  • Section Editors (ကဏ္ဍအလိုက် အယ်ဒီတာ) ။ သတင်းဌာန၏ သတင်းကဏ္ဍအမျိုးမျိုး (နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ အားကစား စသည်) ကို တာဝန်ယူသည်။
  • Copy Editors (သတင်းမူတည်းဖြတ် အယ်ဒီတာ) ။ သတင်းဆောင်းပါးများ၏ အမှားအယွင်းများကို စစ်ဆေးပြင်ဆင်သည်။
• သတင်းထောက်များ (Reporters) ။ သတင်းအချက်အလက်များကို စုဆောင်းပြီး သတင်းဆောင်းပါးများ ရေးသားသည်။
• ဓာတ်ပုံ/ဗီဒီယို သတင်းထောက်များ (Photo/Video Journalists) ။ သတင်းဖြစ်ရပ်များကို ဓာတ်ပုံနှင့် ဗီဒီယိုများဖြင့် မှတ်တမ်းတင်သည်။
• ဒီဇိုင်နာများနှင့် ဖွဲ့စည်းသူများ (Designers and Layout Artists) ။ သတင်းစာမျက်နှာ သို့မဟုတ် ဝက်ဘ်ဆိုက် ဒီဇိုင်းကို ဖန်တီးသည်။
• ထုတ်လုပ်ရေးအဖွဲ့ (Production Team) ။ သတင်းစာ သို့မဟုတ် မဂ္ဂဇင်းကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခြင်း သို့မဟုတ် အွန်လိုင်းတွင် တင်ခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည်။

လုပ်ငန်းဆောင်တာများ

• သတင်းရယူခြင်း (News Gathering) ။ သတင်းထောက်များသည် သတင်းရင်းမြစ် အမျိုးမျိုးထံမှ သတင်းအချက်အလက်များကို စုဆောင်းရယူကြသည်။
• သတင်းရေးသားခြင်း (News Writing) ။ သတင်းထောက်များသည် စုဆောင်းရရှိထားသော သတင်းအချက်အလက်များကို အခြေခံ၍ သတင်းဆောင်းပါးများ ရေးသားကြသည်။
• သတင်းတည်းဖြတ်ခြင်း (News Editing) ။ အယ်ဒီတာများသည် သတင်းဆောင်းပါးများ၏ အမှားအယွင်းများကို စစ်ဆေးပြင်ဆင်ပြီး သတင်းတန်ဖိုးရှိမရှိ ဆုံးဖြတ်ကြသည်။
• သတင်းစာမျက်နှာဖွဲ့စည်းခြင်း (Layout) ။ ဒီဇိုင်နာများသည် သတင်းဆောင်းပါးများ၊ ဓာတ်ပုံများနှင့် အခြား အကြောင်းအရာများကို သတင်းစာမျက်နှာ သို့မဟုတ် ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းပေးကြသည်။
• သတင်းထုတ်လွှင့်ခြင်း (News Distribution) ။ သတင်းဌာနသည် သတင်းစာများကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခြင်း၊ ရေဒီယို သို့မဟုတ် ရုပ်မြင်သံကြားမှ ထုတ်လွှင့်ခြင်း သို့မဟုတ် အွန်လိုင်းတွင် တင်ခြင်း ပြုလုပ်သည်။
• သတင်းမှတ်တမ်းတင်ခြင်း (News Archiving) ။ သတင်းဌာနသည် ထုတ်ဝေပြီးသား သတင်းများကို မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းဖြင့် နောင်တွင် ရည်ညွှန်းနိုင်ရန် သိမ်းဆည်းထားသည်။

သတင်းဌာန၏ အခန်းကဏ္ဍ

သတင်းဌာနသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် အမှန်တရား၊ တိကျမှန်ကန်ပြီး ဘက်မလိုက်သော သတင်းအချက်အလက်များ ဖြန့်ဝေပေးရန် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်။ သတင်းဌာနများသည် ပြည်သူလူထုအား အသိပညာပေးခြင်း၊ အစိုးရနှင့် အာဏာပိုင်များကို စောင့်ကြည့်ကြပ်မတ်ခြင်း၊ အများပြည်သူ ဆွေးနွေးငြင်းခုံမှုများတွင် ပါဝင်လာစေရန် အားပေးခြင်း စသည်ဖြင့် ဒီမိုကရေစီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အ ရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကြသည်။

စိန်ခေါ်မှုများ

ယနေ့ခေတ်တွင် သတင်းဌာနများသည် အမျိုးမျိုးသော စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

• ငွေကြေးအခက်အခဲ ။ သတင်းစာ ဖြန့်ချိရေ ကျဆင်းလာခြင်း၊ ကြော်ငြာဝင်ငွေ လျော့ကျလာခြင်းတို့ကြောင့် သတင်းဌာနများသည် ငွေကြေးအခက်အခဲနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။
• သတင်းတုနှင့် မှားယွင်းသတင်းများ ။ အင်တာနက်နှင့် လူမှုကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် သတင်းတုနှင့် မှားယွင်းသတင်းများ အလွယ်တကူ ပျံ့နှံ့လာခြင်းက သတင်းဌာနများ၏ ယုံကြည်မှုကို ထိခိုက်စေသည်။
• နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေး ဖိအားများ ။ အစိုးရနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၏ ဖိအားများသည် သတင်းဌာနများ၏ လွတ်လပ်စွာ သတင်းရေးသား ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်သည်။
• နည်းပညာပြောင်းလဲမှု ။ ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာ တိုးတက်မှုကြောင့် သတင်းဌာနများသည် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ပြောင်းလဲ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်လာသည်။

အနာဂတ်အလားအလာ

သတင်းဌာနများသည် အထက်ပါ စိန်ခေါ်မှုများကို ကျော်လွှားရန် အမျိုးမျိုးသော နည်းလမ်းများဖြင့် ကြိုးစားနေကြသည်။

• အွန်လိုင်းစာမူသစ်များ ။ အွန်လိုင်း သတင်းစာပုံစံသို့ ကူးပြောင်းခြင်း၊ အွန်လိုင်းစာမူသစ်များ ရှာဖွေခြင်း၊
• ပရိသတ်နှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်မှု ။ လူမှုကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် ပရိသတ်နှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်ပြီး ၎င်းတို့၏ စိတ်ဝင်စားမှုနှင့် ကိုက်ညီသော အကြောင်းအရာများ ဖန်တီးတင်ဆက်ခြင်း၊
• အသစ်သော သတင်းပုံစံများ ။ ဗီဒီယို၊ အသံဖိုင်၊ ဒေတာသတင်း စသည့် အသစ်သော သတင်းပုံစံများကို အသုံးပြုခြင်း၊
• ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ။ အခြားသော သတင်းဌာနများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

သတင်းဌာနတစ်ခု၏ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများသည် သတင်းမီဒီယာတစ်ခု၏ အောင်မြင်မှုအတွက် အရေးပါသော အချက်များဖြစ်သည်။ သတင်းဌာနများသည် ၎င်းတို့၏ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို အဆက်မပြတ် ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး ပြောင်းလဲနေသော သတင်းလောကနှင့်အညီ တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်။