သတင်းစာပညာနှင့် နည်းပညာ

သတင်းစာပညာတွင် နည်းပညာ၏ အသုံးပြုမှုများ

နည်းပညာ တိုးတက်လာမှုနှင့်အတူ သတင်းစာပညာရပ်သည် အပြောင်းအလဲများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး သတင်းရယူခြင်း၊ တင်ဆက်ခြင်းနှင့် ဖြန့်ဝေခြင်း နည်းလမ်းများတွင် နည်းပညာကို အသုံးပြုမှုမှာ အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာသည်။

၁။ သတင်းရယူခြင်းနှင့် သတင်းရင်းမြစ်များ

  • အင်တာနက်။ အင်တာနက်သည် သတင်းအချက်အလက်များ ရှာဖွေရန် အဆုံးမရှိ ရင်းမြစ်တစ်ခု ဖြစ်လာသည်။ အစိုးရ ဝက်ဘ်ဆိုက်များ၊ သတင်းဌာနများ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်များ၊ လူမှုကွန်ရက်များ၊ အွန်လိုင်း Database များမှတစ်ဆင့် သတင်းထောက်များသည် လိုအပ်သော သတင်းအချက်အလက်များကို အလွယ်တကူ ရှာဖွေ စုဆောင်းနိုင်သည်။
  • လူမှုကွန်ရက် (Social Media)။ လူမှုကွန်ရက်များသည် သတင်းဖြစ်ရပ်များကို အချိန်နှင့်တပြေးညီ သိရှိနိုင်ပြီး သတင်းရင်းမြစ်များနှင့် ဆက်သွယ်ရန်၊ မျက်မြင်သက်သေများကို ရှာဖွေရန် အထောက်အကူပြုသည်။ သတင်းထောက်များသည် လူမှုကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် သတင်းများကိုလည်း ဖြန့်ဝေနိုင်သည်။
  • အီးမေးလ်နှင့် မက်ဆေ့ချ် အက်ပလီကေးရှင်းများ။ သတင်းရင်းမြစ်များနှင့် အဆက်အသွယ်ပြုလုပ်ရန်၊ တွေ့ဆုံမေးမြန်းရန် ချိန်းဆိုရန်နှင့် သတင်းအချက်အလက်များ မျှဝေရန် အီးမေးလ်နှင့် မက်ဆေ့ချ် အက်ပလီကေးရှင်းများကို အသုံးပြုကြသည်။
  • ဒေတာသတင်း (Data Journalism)။ ဒေတာများကို စုဆောင်းခြင်း၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းနှင့် သတင်းအချက်အလက်များ ထုတ်ယူခြင်းဖြင့် သတင်းများ ရေးသားနိုင်သည်။ ဤနည်းလမ်းသည် သတင်းတစ်ပုဒ်၏ တိကျမှန်ကန်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပြီး ပိုမို နက်ရှိုင်းသော သတင်းအချက်အလက်များကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။

၂။ သတင်းရေးသားခြင်းနှင့် တည်းဖြတ်ခြင်း

  • Word Processors နှင့် သတင်းတည်းဖြတ်သည့် Software များ။ သတင်းဆောင်းပါးများ ရေးသားခြင်းနှင့် တည်းဖြတ်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပိုမိုမြန်ဆန် လွယ်ကူစေသည်။ စာလုံးပေါင်း စစ်ဆေးခြင်း၊ သဒ္ဒါ စစ်ဆေးခြင်း စသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များ ပါဝင်သောကြောင့် အမှားအယွင်းများကို လျော့နည်းစေပြီး အရည်အသွေးမြင့် သတင်းများ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် အထောက်အကူပြုသည်။
  • Content Management Systems (CMS)။ သတင်းများကို အွန်လိုင်းတွင် စီမံခန့်ခွဲရန်နှင့် ထုတ်ဝေရန်အတွက် အသုံးပြုသည်။ သတင်းထောက်များနှင့် အယ်ဒီတာများအား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်၊ သတင်းများကို တည်းဖြတ်ရန်နှင့် ထုတ်ဝေရန် လွယ်ကူစေသည်။
  • Artificial Intelligence (AI)။ သတင်းဆောင်းပါးများ ရေးသားခြင်း၊ သတင်းခေါင်းစဉ်များ ရေးသားခြင်း၊ သတင်းများကို အမျိုးအစားခွဲခြင်း စသည့် လုပ်ငန်းများတွင် AI ကို အသုံးပြုလာကြသည်။ သတင်းထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပိုမို ထိရောက်မြန်ဆန်စေပြီး သတင်းစာဆရာများအား အခြားသော အရေးကြီးသည့် လုပ်ငန်းများကို အာရုံစိုက် လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် အချိန်ပေးသည်။

၃။ သတင်းဖြန့်ဝေခြင်း

  • အွန်လိုင်း သတင်းဌာနများနှင့် လူမှုကွန်ရက်များ။ သတင်းများကို ကမ္ဘာအနှံ့ရှိ ပရိသတ်ထံ အချိန်နှင့်တပြေးညီ ဖြန့်ဝေနိုင်သည်။ သတင်းဌာနများသည် ၎င်းတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်များ၊ လူမှုကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် သတင်းများကို ဖြန့်ဝေကြပြီး စာဖတ်သူများနှင့် အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်နိုင်မှု ရရှိစေသည်။
  • မိုဘိုင်း အက်ပလီကေးရှင်းများ။ သတင်းများကို မိုဘိုင်းဖုန်းများမှတစ်ဆင့် အလွယ်တကူ ရယူနိုင်စေသည်။ သတင်းဌာနအများစုသည် ၎င်းတို့၏ သတင်းများကို မိုဘိုင်း အက်ပလီကေးရှင်းများမှတစ်ဆင့် ဖြန့်ဝေလျက်ရှိသ

၄။ အခြားနည်းပညာများ

  • Virtual Reality (VR) နှင့် Augmented Reality (AR)။ သတင်းဖြစ်ရပ်များကို ပိုမို စိတ်ဝင်စားဖွယ် တင်ဆက်နိုင်ရန် VR နှင့် AR နည်းပညာများကို အသုံးပြုလာကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ဖြစ်ပွားရာ ဒေသများ၊ စစ်မြေပြင်များသို့ ကိုယ်တိုင် သွားရောက်ခြင်း မပြုနိုင်သော်လည်း VR နည်းပညာဖြင့် သတင်းထောက်များက ထိုနေရာများ၏ အခြေအနေကို ပရိသတ်အား ပိုမို နီးကပ်စွာ ခံစားမြင်တွေ့စေနိုင်သည်။
  • Drones။ လူမပါသော လေယာဉ်များကို အသုံးပြု၍ သတင်းဖြစ်ရပ်များကို အမြင့်မှ ရိုက်ကူးတင်ဆက်နိုင်ပြီး အချို့သော သတင်းဌာနများသည် သတင်းရယူရာတွင် ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုလာကြသည်။
  • Mobile Journalism (MOJO)။ သတင်းထောက်များသည် ၎င်းတို့၏ မိုဘိုင်းဖုန်းများကို အသုံးပြု၍ သတင်းရယူခြင်း၊ သတင်းရေးသားခြင်း၊ ဓာတ်ပုံနှင့် ဗီဒီယို ရိုက်ကူးခြင်း စသည်တို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဤနည်းပညာသည် သတင်းဌာနများအား သတင်းများကို ပိုမို မြန်ဆန်စွာ ထုတ်လွှင့်နိုင်ရန် ကူညီပေးသည်။

သတင်းစာပညာတွင် နည်းပညာ အသုံးပြုမှု၏ အကျိုးကျေးဇူးများ

  • မြန်ဆန်မှုနှင့် ထိရောက်မှု။ သတင်းများကို ပိုမို လျင်မြန်စွာ စုဆောင်း၊ တည်းဖြတ်နှင့် ဖြန့်ဝေနိုင်ခြင်း၊
  • ကုန်ကျစရိတ် သက်သာမှု။ ပုံနှိပ်ခြင်း ကုန်ကျစရိတ်များ လျော့ချနိုင်ခြင်း၊
  • အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှု။ စာဖတ်သူများနှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်နိုင်ခြင်း၊ ၎င်းတို့၏ အမြင်များကို ကောက်ယူနိုင်ခြင်း၊
  • သတင်းအရည်အသွေး မြင့်မားလာမှု။ သတင်းအချက်အလက်များကို ပိုမို တိကျမှန်ကန်စွာ စုဆောင်း၊ တည်းဖြတ်နိုင်ခြင်း၊
  • သတင်းပုံစံ အမျိုးမျိုး။ စာသားအပြင် ဓာတ်ပုံ၊ ဗီဒီယို၊ အသံဖိုင် စသည့် သတင်းပုံစံ အမျိုးမျိုးကို တင်ဆက်နိုင်ခြင်း။

သတင်းစာပညာတွင် နည်းပညာ အသုံးပြုမှု၏ စိန်ခေါ်မှုများ

  • သတင်းတု ပြဿနာ။ အင်တာနက်ပေါ်တွင် သတင်းတုများ အလွယ်တကူ ပျံ့နှံ့လာခြင်းသည် သတင်းစာပညာ၏ ယုံကြည်မှုကို ထိခိုက်စေသည်။
  • အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း နည်းပါးလာခြင်း။ နည်းပညာ တိုးတက်မှုကြောင့် အချို့သော သတင်းစာဆရာများ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်လာနိုင်သည်။
  • လူသားဆန်မှု လျော့နည်းလာခြင်း။ နည်းပညာကို အလွန်အကျွံ အားကိုးခြင်းကြောင့် သတင်းများတွင် လူသားဆန်မှု လျော့နည်းလာနိုင်သည်။
  • ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက် လုံခြုံမှု။ အွန်လိုင်းတွင် သတင်းရယူရာ၌ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်များ ပေါက်ကြားမှု ဖြစ်ပွားနိုင်ချေ ရှိသည်။

သတင်းစာပညာတွင် နည်းပညာ အသုံးပြုမှုသည် များစွာသော အကျိုးကျေးဇူးများ ရှိသော်လည်း စိန်ခေါ်မှုများလည်း ရှိနေသည်။ သတင်းစာဆရာများနှင့် သတင်းဌာနများသည် နည်းပညာကို အသုံးပြုရာတွင် ကျင့်ဝတ်နှင့် တာဝန်သိတတ်မှု ရှိရန် အရေးကြီးသည်။

 




အွန်လိုင်းသတင်းနှင့် လူမှုကွန်ရက်များ၏ သက်ရောက်မှု

အင်တာနက်နှင့် လူမှုကွန်ရက်များ ပေါ်ပေါက်လာမှုသည် သတင်းစာပညာလောကအပေါ် အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ သတင်းရယူခြင်း၊ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဖြန့်ဝေခြင်း နည်းလမ်းများကို ပြောင်းလဲစေခဲ့ပြီး သတင်းစာပညာ၏ အနာဂတ်ကိုပါ ပုံဖော်နေသည်။

အွန်လိုင်းသတင်း၏ သက်ရောက်မှုများ

  • သတင်းရယူမှုနှင့် ဖြန့်ဝေမှု ပိုမိုမြန်ဆန်လာခြင်း။ အွန်လိုင်းသတင်းဌာနများသည် သတင်းများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။ သတင်းထောက်များသည်လည်း အင်တာနက်မှတစ်ဆင့် သတင်းရင်းမြစ်များကို အလွယ်တကူ ရှာဖွေနိုင်ပြီး သတင်းများကို လျင်မြန်စွာ တင်ဆက်နိုင်သည်။
  • သတင်းအရင်းအမြစ်များ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာခြင်း။ အင်တာနက်သည် သတင်းအရင်းအမြစ်များစွာကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။ သတင်းထောက်များသည် အစိုးရ၏ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ချက်များ၊ သုတေသနစာတမ်းများ၊ ကျွမ်းကျင်သူများ၏ ဘလော့ဂ်များ အစရှိသည့် အရင်းအမြစ် အမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုနိုင်သည်။
  • Multimedia သတင်းများ တိုးပွားလာခြင်း။ အွန်လိုင်းသတင်းများတွင် စာသားအပြင် ဓာတ်ပုံ၊ ဗီဒီယို၊ အသံဖိုင်၊ Interactive graphics စသည်တို့ကို ထည့်သွင်းတင်ဆက်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် သတင်းများကို ပိုမို ဆွဲဆောင်မှု ရှိစေပြီး ပရိသတ်ကို ပိုမို နားလည်လွယ်စေသည်။
  • ပရိသတ်နှင့် အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှု တိုးမြှင့်လာခြင်း။ အွန်လိုင်းသတင်းများတွင် စာဖတ်သူများသည် မှတ်ချက်ရေးသားခြင်း၊ သတင်းများကို မျှဝေခြင်း၊ သတင်းထောက်များနှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်မေးမြန်းခြင်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။
  • သတင်းစာ ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ် လျော့ကျလာခြင်း။ အွန်လိုင်းသတင်း ထုတ်လုပ်ရာတွင် ပုံနှိပ်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်း စသည့် ကုန်ကျစရိတ်များ မရှိသည့်အတွက် သတင်းစာ ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များစွာ သက်သာစေသည်။

လူမှုကွန်ရက်များ၏ သက်ရောက်မှုများ

  • သတင်း ဖြန့်ဝေမှု ပိုမို လွယ်ကူလာခြင်း။ လူမှုကွန်ရက်များသည် သတင်းများကို မိတ်ဆွေများ၊ မိသားစုများနှင့် အလွယ်တကူ မျှဝေနိုင်သည့် ပလက်ဖောင်းတစ်ခု ဖြစ်လာသည်။
  • Citizen Journalism ပေါ်ပေါက်လာခြင်း။ လူမှုကွန်ရက်များကြောင့် သာမန်ပြည်သူများသည် သတင်းထောက်များ မဟုတ်ဘဲ သတင်းဖြစ်ရပ်များကို မှတ်တမ်းတင်ပြီး သတင်းများ ဖြန့်ဝေနိုင်သည်။
  • သတင်းမီဒီယာများအပေါ် စောင့်ကြည့်မှု ပိုမို မြင့်မားလာခြင်း။ လူမှုကွန်ရက်များတွင် သတင်းမီဒီယာများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပြည်သူလူထုက ပိုမို စောင့်ကြည့် ဝေဖန်လာကြသည်။
  • သတင်းတုနှင့် မှားယွင်းသတင်းများ ပျံ့နှံ့မှု မြင့်မားလာခြင်း။ လူမှုကွန်ရက်များတွင် သတင်းတုနှင့် မှားယွင်းသတင်းများ အလွယ်တကူ ပျံ့နှံ့နိုင်သောကြောင့် သတင်းစာပညာရပ်၏ ယုံကြည်မှုကို ထိခိုက်စေသည်။

အွန်လိုင်းသတင်းနှင့် လူမှုကွန်ရက်များ၏ စိန်ခေါ်မှုများ

  • သတင်းတုနှင့် မှားယွင်းသတင်းများ တိုက်ဖျက်ရေး။ သတင်းတုနှင့် မှားယွင်းသတင်းများသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း သွေးကွဲမှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ သတင်းစာဆရာများနှင့် သတင်းဌာနများအနေဖြင့် သတင်းတုများကို တိုက်ဖျက်ရန်နှင့် တိကျမှန်ကန်သော သတင်းအချက်အလက်များကို ဖြန့်ဝေရန် အရေးကြီးသည်။
  • သတင်းအရည်အသွေး ထိန်းသိမ်းရေး။ အွန်လိုင်းပေါ်တွင် အရည်အသွေး ညံ့သော သတင်းများ များပြားလာသည်။ သတင်းဌာနများသည် သတင်းအရည်အသွေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းရမည်။
  • အသစ်သော စီးပွားရေးပုံစံများ ရှာဖွေရေး။ အွန်လိုင်းသတင်းများအတွက် စီးပွားရေးပုံစံသစ်များ (ဥပမာ – subscription model, membership model, donation model) ကို ရှာဖွေဖန်တီးရန် လိုအပ်လာသည်။
  • အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ဖန်တီးရေး။ သတင်းစာဆရာများအနေဖြင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်နှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသော အသိပညာနှင့် အတတ်ပညာများကို တတ်မြောက်ရန် လိုအပ်သည်။ သတင်းဌာနများအနေဖြင့်လည်း သတင်းစာဆရာများအား လိုအပ်သော သင်တန်းများ ပေးအပ်ရန် လိုအပ်သည်။

အွန်လိုင်းသတင်းနှင့် လူမှုကွန်ရက်များသည် သတင်းစာပညာလောကကို ပြောင်းလဲစေသည့် အဓိက အချက်များဖြစ်သည်။ သတင်းစာပညာရှင်များသည် ဤအခွင့်အလမ်းများကို အသုံးချခြင်းဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော သတင်းများကို ထုတ်လုပ်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

 




သတင်းစာပညာရပ်နှင့် ဆက်စပ်နည်းပညာများ (Data Journalism, Multimedia Journalism)

ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်ကြီးတွင် နည်းပညာသည် သတင်းစာပညာရပ်၏ အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်လာသည်။ သတင်းများကို ပိုမို တိကျမှန်ကန်စွာ တင်ဆက်နိုင်ရန်နှင့် ပရိသတ်ကို ပိုမို ဆွဲဆောင်နိုင်ရန်အတွက် သတင်းစာပညာရှင်များသည် အမျိုးမျိုးသော နည်းပညာများကို အသုံးပြုလာကြသည်။ ယင်းတို့ထဲမှ Data Journalism နှင့် Multimedia Journalism တို့သည် သတင်းစာပညာရပ်တွင် အသုံးများလာသော နည်းပညာ အမျိုးအစားများ ဖြစ်သည်။

Data Journalism (ဒေတာသတင်း)

Data Journalism ဆိုသည်မှာ သတင်းအချက်အလက်များကို စုဆောင်းခြင်း၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းနှင့် သတင်းအဖြစ် တင်ဆက်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ် ဖြစ်သည်။ ဒေတာသတင်းသည် သတင်းစာဆရာများအား ပိုမို နက်ရှိုင်းပြီး အဓိပ္ပါယ်ပြည့်ဝသော သတင်းများကို တင်ဆက်နိုင်ရန် အထောက်အကူပြုသည်။

Data Journalism ၏ အသုံးပြုမှုများ

  • အစိုးရ ဒေတာများ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း။ အစိုးရ၏ ဘတ်ဂျက်၊ ရာဇဝတ်မှု၊ ကျန်းမာရေး စသည့် ဒေတာများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး လူထုအတွက် အသုံးဝင်သော သတင်းအချက်အလက်များ ထုတ်ယူနိုင်သည်။
  • စစ်တမ်း ဒေတာများ တင်ဆက်ခြင်း။ လူထု သဘောထား စစ်တမ်းများ၊ သုတေသန စစ်တမ်းများမှ ရရှိသော ဒေတာများကို ဇယား၊ ဂရပ် စသည်တို့ဖြင့် ပိုမို ဆွဲဆောင်မှု ရှိအောင် တင်ဆက်နိုင်သည်။
  • Interactive သတင်းများ ဖန်တီးခြင်း။ စာဖတ်သူများ ကိုယ်တိုင် ဒေတာများကို စူးစမ်းလေ့လာနိုင်သော interactive သတင်းများ ဖန်တီးနိုင်သည်။

Multimedia Journalism (မာလ်တီမီဒီယာ သတင်း)

Multimedia Journalism ဆိုသည်မှာ သတင်းတစ်ပုဒ်ကို စာသားအပြင် ဓာတ်ပုံ၊ ဗီဒီယို၊ အသံဖိုင်၊ infographics စသည်တို့ကို ပေါင်းစပ် အသုံးပြု၍ တင်ဆက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ မာလ်တီမီဒီယာ သတင်းများသည် သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ပိုမို ဆွဲဆောင်မှု ရှိစေပြီး ပရိသတ်ကို ပိုမို နားလည်လွယ်စေသည်။

Multimedia Journalism ၏ အသုံးပြုမှုများ

  • သတင်းဖြစ်ရပ်များကို ပိုမို ပြည့်စုံစွာ တင်ဆက်နိုင်ခြင်း။ ဓာတ်ပုံ၊ ဗီဒီယိုများသည် သတင်းဖြစ်ရပ်၏ အခြေအနေကို ပိုမို ထိထိမိမိ ပြသနိုင်သည်။
  • စာဖတ်သူ၏ အာရုံကို ဖမ်းစားနိုင်ခြင်း။ မာလ်တီမီဒီယာ အကြောင်းအရာများသည် စာဖတ်သူ၏ အာရုံကို ပိုမို ဖမ်းစားနိုင်သည်။
  • သတင်းများကို ပိုမို နားလည်လွယ်စေခြင်း။ Infographics နှင့် အခြားသော visual aid များသည် ရှုပ်ထွေးသော သတင်းအချက်အလက်များကို ပိုမို နားလည်လွယ်စေသည်။
  • ပရိသတ်နှင့် အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်နိုင်ခြင်း။ မာလ်တီမီဒီယာ သတင်းများသည် ပရိသတ်အား သတင်းများကို မျှဝေရန်၊ မှတ်ချက်ပေးရန် တိုက်တွန်းနိုင်သည်။

သတင်းစာပညာတွင် နည်းပညာ အသုံးပြုမှု၏ အကျိုးကျေးဇူးများ

  • သတင်းရယူမှုနှင့် ဖြန့်ဝေမှု ပိုမိုမြန်ဆန်လာခြင်း။ သတင်းထောက်များသည် နည်းပညာကို အသုံးပြု၍ သတင်းများကို ပိုမို လျင်မြန်စွာ စုဆောင်းနိုင်ပြီး ကမ္ဘာအနှံ့ရှိ ပရိသတ်ထံ ဖြန့်ဝေနိုင်သည်။
  • အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှု တိုးမြှင့်လာခြင်း။ သတင်းစာဆရာများသည် လူမှုကွန်ရက်များနှင့် အခြားသော အွန်လိုင်း ပလက်ဖောင်းများမှတစ်ဆင့် ပရိသတ်နှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်နိုင်သည်။
  • သတင်းများကို ပိုမို ဆွဲဆောင်မှု ရှိအောင် တင်ဆက်နိုင်ခြင်း။ မာလ်တီမီဒီယာ နည်းပညာများကို အသုံးပြု၍ သတင်းများကို ပိုမို ဆွဲဆောင်မှု ရှိအောင် တင်ဆက်နိုင်သည်။
  • သတင်းများကို ပိုမို နားလည်လွယ်စေခြင်း။ ဒေတာသတင်းနှင့် infographics များကို အသုံးပြု၍ ရှုပ်ထွေးသော သတင်းအချက်အလက်များကို ပိုမို နားလည်လွယ်စေသည်။

သတင်းစာပညာတွင် နည်းပညာ အသုံးပြုမှုသည် သတင်းစာပညာရပ်အတွက် များစွာသော အကျိုးကျေးဇူးများ ယူဆောင်လာပေးသော်လည်း စိန်ခေါ်မှုများလည်း ရှိနေသေးသည်။

သတင်းစာပညာရပ်တွင် နည်းပညာအသုံးပြုမှု၏ စိန်ခေါ်မှုများ

  • သတင်းတုနှင့် မှားယွင်းသတင်းများ ပျံ့နှံ့မှု မြင့်မားလာခြင်း (The Spread of Misinformation and Disinformation)။ အင်တာနက်နှင့် လူမှုကွန်ရက်များသည် သတင်းအမှားနှင့် သတင်းတုများ ပျံ့နှံ့ရန် လွယ်ကူစေသည်။ ဤသတင်းအမှားများသည် လူထုအမြင်ကို လွဲမှားစေပြီး အကြမ်းဖက်မှုများကိုပင် ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ သတင်းစာဆရာများနှင့် သတင်းဌာနများအနေဖြင့် အချက်အလက်များကို ဂရုတစိုက် စစ်ဆေးအတည်ပြုခြင်း (fact-checking) ပြုလုပ်ပြီး မှန်ကန်သော သတင်းအချက်အလက်များကိုသာ ဖြန့်ဝေရန် အရေးကြီးသည်။
  • သတင်း၏ အရည်အသွေး ကျဆင်းလာခြင်း (Decline in Quality Journalism)။ အွန်လိုင်းသတင်း ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ် သက်သာသောကြောင့် အရည်အသွေး နိမ့်သော၊ ကလစ်ရန်လှည့်ဖြားသည့် (clickbait) သတင်းများလည်း များပြားလာသည်။ သတင်းဌာနများအနေဖြင့် တိကျမှန်ကန်ပြီး ယုံကြည်ရလောက်သော သတင်းများကိုသာ ဦးစားပေး ထုတ်လွှင့်ရန် လိုအပ်သည်။
  • လူသားဆန်မှု လျော့နည်းလာခြင်း (Lack of Human Touch)။ နည်းပညာကို အလွန်အကျွံ အားကိုးမှုကြောင့် သတင်းများတွင် လူသားဆန်မှု၊ စာနာမှုနှင့် စိတ်ခံစားမှုများ လျော့နည်းလာနိုင်သည်။ သတင်းစာဆရာများအနေဖြင့် သတင်းဖြစ်ရပ်များ၏ လူမှုရေးအကျိုးသက်ရောက်မှုများကို သတိပြုမိစေရန်နှင့် ပရိသတ်နှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ချိတ်ဆက်မှု ရှိစေရန် ကြိုးစားရမည်။
  • အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း လျော့နည်းလာခြင်း (Job Losses)။ နည်းပညာဖြင့် သတင်းထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များကို အလိုအလျောက် ပြုလုပ်လာနိုင်သောကြောင့် သတင်းစာပညာရှင် အချို့ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်လာနိုင်ခြေ ရှိသည်။
  • ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်များ လုံခြုံမှု (Privacy Concerns)။ ဒစ်ဂျစ်တယ် သတင်းစာပညာတွင် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်များ ပေါက်ကြားမှု အန္တရာယ်များ ရှိလာနိုင်သည်။ သတင်းစာဆရာများနှင့် သတင်းဌာနများအနေဖြင့် သတင်းရင်းမြစ်များ၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်များကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်သည်။





မာတိကာ

သတင်းစာပညာ၏ အဓိပ္ပါယ်နှင့် အရေးပါမှု

1. သတင်းစာပညာဆိုင်ရာ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်များ
2. သတင်းစာပညာ၏ သမိုင်းကြောင်းအစနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာပုံ
3. လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် သတင်းစာပညာ၏ အခန်းကဏ္ဍ

သတင်း၏ အခြေခံများ

1. သတင်းဆိုင်ရာ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်များနှင့် လက္ခဏာများ
2. သတင်းတန်ဖိုးရှိသော အချက်များ (Newsworthiness)
3. သတင်းရင်းမြစ်များနှင့် သတင်းရယူနည်းများ

သတင်းရေးသားမှု အခြေခံများ

1. သတင်းရေးသားပုံ အခြေခံပုံစံ (Inverted Pyramid)
2. သတင်းခေါင်းစဉ်ရေးသားနည်းများ
3. သတင်းစာပညာရပ်ဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများ
4. သတင်းရေးသားရာတွင် လိုက်နာရမည့် အခြေခံကျင့်ဝတ်များ

သတင်းစာပညာနှင့် နည်းပညာ

1. သတင်းစာပညာတွင် နည်းပညာ၏ အသုံးပြုမှုများ
2. အွန်လိုင်းသတင်းနှင့် လူမှုကွန်ရက်များ၏ သက်ရောက်မှု
3. သတင်းစာပညာရပ်နှင့် ဆက်စပ်နည်းပညာများ (Data Journalism, Multimedia Journalism)