ဖုန်းသုံးသူတိုင်း သိသင့်တဲ့ အင်တာနက်အသုံးအနှုန်း

ဖုန်းနဲ့ အင်တာနက်သုံးတဲ့အခါ  Facebook, YouTube, Google စတဲ့ နာမည်တွေနဲ့ App တွေကို အလွယ်တကူ  သုံးစွဲနေကြပေမယ့် တကယ်တမ်း အဲဒီနောက်ကွယ်မှာ ဒိုမိန်း (Domain) ဆိုတဲ့ အရာတစ်ခု ရှိနေတယ်ဆိုတာ သတိထားမိကြပါသလား။

အင်တာနက်ကို နေ့စဉ် သုံးစွဲနေကြပေမယ့် “ဒိုမိန်း” ဆိုတဲ့ စကားလုံးကိုတော့ သတိမထားမိတာ၊ ဒါမှမဟုတ် သေချာမသိတာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ဒိုမိန်းဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘာအတွက် အသုံးဝင်လဲဆိုတာကို ရှင်းလင်းပြတ်သားစွာ တင်ပြပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒိုမိန်း (Domain) ဆိုတာ ဘာလဲ?

အင်တာနက်ပေါ်က ဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခုရဲ့ လိပ်စာကို ဒိုမိန်းလို့ ခေါ်ပါတယ်။ ဥပမာ – Google ရဲ့ ဒိုမိန်းက “google.com” ဖြစ်ပြီး Facebook ရဲ့ ဒိုမိန်းက “facebook.com” ဖြစ်ပါတယ်။ ဒိုမိန်းတွေက အင်တာနက်ပေါ်က ကွန်ပျူတာတွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ လူသားတွေ ဖတ်ရှုရလွယ်ကူတဲ့ စာလုံးတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ နာမည်တွေပါ။ တကယ်တော့ ဒီနာမည်တွေက အင်တာနက်ပေါ်က ကွန်ပျူတာတွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ နံပါတ်အစုအဝေးတွေဖြစ်တဲ့ IP လိပ်စာတွေကို လူသားတွေ အလွယ်တကူ မှတ်မိနိုင်အောင် နာမည်ပေးထားတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒိုမိန်းတွေ ဘာကြောင့် အရေးကြီးတာလဲ?

အလွယ်တကူ မှတ်မိနိုင်ခြင်း

 နံပါတ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ IP လိပ်စာတွေထက်စာရင် စာလုံးတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ဒိုမိန်းတွေက ပိုမို မှတ်မိရ လွယ်ကူပါတယ်။ ဥပမာ – “172.217.16.206” ဆိုတဲ့ IP လိပ်စာထက် “google.com” ဆိုတဲ့ ဒိုမိန်းက ပိုမှတ်မိရ လွယ်ကူမှာပါ။

ဝက်ဘ်ဆိုက် တစ်ခုချင်းစီရဲ့ အမှတ်လက္ခဏာ (Brand Identity)

 ဒိုမိန်းတွေက ဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခုချင်းစီရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အမှတ်လက္ခဏာကို ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ယုံကြည်မှု

ဒိုမိန်းတွေက ဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခုရဲ့ ယုံကြည်ကိုးစားရမှုကို တိုးမြင့်စေပါတယ်။ ဥပမာ – “.com” ဒိုမိန်းနဲ့ ဆုံးတဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေ အသုံးပြုလေ့ ရှိပါတယ်။

အီးမေးလ် လိပ်စာ

 ဒိုမိန်းတွေကို အီးမေးလ်လိပ်စာ ဖန်တီးတဲ့နေရာမှာလည်း အသုံးပြုပါတယ်။ ဥပမာ – [email protected]

ဒိုမိန်းကို ဘယ်လို အသုံးပြုသလဲ?

ဝက်ဘ်ဆိုက် တစ်ခုကို ဝင်ရောက်ဖို့

 သင်ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်ရဲ့ ဒိုမိန်းကို browser ရဲ့ address bar မှာ ရိုက်ထည့်ပြီး ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ – Chrome, Safari စတဲ့ browser တွေကနေတဆင့် ဒိုမိန်း လိပ်စာကို ရိုက်ထည့်ပြီးဝင်ရောက်နိုင်ပါတယ်။

အီးမေးလ် ပို့/လက်ခံဖို့

ကိုယ်ပိုင် အီးမေးလ်လိပ်စာ တစ်ခု ဖန်တီးပြီး တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး အီးမေး အဆက်အသွယ် လုပ်လို့ရပါတယ်။

ကိုယ်ပိုင် ဝက်ဘ်ဆိုက် တည်ထောင်ဖို့

 သင့်ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း၊ အဖွဲ့အစည်း ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အကြောင်းအရာတွေကို မျှဝေဖို့ ကိုယ်ပိုင် ဝက်ဘ်ဆိုက် တစ်ခု တည်ထောင်နိုင်ပါတယ်။

အွန်လိုင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ဖို့

ဒိုမိန်းတစ်ခုက သင့်ရဲ့ အွန်လိုင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဆန်စေပြီး ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒိုမိန်းတွေကို အမျိုးအစား အများကြီး ခွဲခြားထားပါတယ်။ အသုံးများတဲ့ ဒိုမိန်းအမျိုးအစားတွေကတော့ –

  • .com: စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက်
  • .org: အဖွဲ့အစည်းတွေအတွက်
  • .net: network နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေအတွက်
  • .edu: ပညာရေးဆိုင်ရာ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေအတွက်
  • .gov: အစိုးရ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေအတွက်
  • .mm: မြန်မာနိုင်ငံက ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေအတွက်

 

Burma24.com

Burma24.com က မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို တစ်နေရာတည်းမှာ စုစည်းဖော်ပြပေးတဲ့ ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက် ပလက်ဖေါင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဝက်ဘ်ဆိုက်ကို သွားရောက်ဖို့အတွက်လည်း Burma24.com ဆိုတဲ့ ဒိုမိန်းကို ရိုက်ထည့်ရုံပါပဲ။

မာတိကာ

သတင်းတု၊ သတင်းမှားများကို ဖေါ်ထုတ်ခြင်း

တိကျမှန်ကန်သော သတင်းအချက်အလက်များကို မျှဝေရန် တာဝန်သည် သတင်းထောက်များ သို့မဟုတ် မီဒီယာဌာနများအပေါ်တွင်သာ မူတည်ခြင်း မဟုတ်ကြောင်း သတိရပါ။ ကျွန်ုပ်တို့ ဖတ်ရှုပြီး မျှဝေသည့်အရာကို ဝေဖန်ပိုင်းခြား သုံးသပ်ရန် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။ 

သင့်သတင်း၏ ရင်းမြစ်ကို သိရှိခြင်း၏ အစွမ်း

Echo Chamber ထဲ ပိတ်မိနေပြီလား?
ကိုယ့်ယုံကြည်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ သတင်းတွေကိုပဲ ကြားနေရတာ၊ တစ်ဖက်သတ်အမြင်တွေနဲ့ပဲ ကြုံနေရတာမျိုး ဖြစ်နေပါသလား။ ဒီလို echo chamber ကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ သတင်းရင်းမြစ် ကွဲပြားမှုရဲ့ အရေးပါမှုကို ဒီဆောင်းပါးမှာ ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ပါတယ်။

ဒစ်ဂျစ်တယ်စွဲလမ်းမှုကို တိုက်ဖျက်ခြင်း

ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်ကြီးမှာ ကျွန်တော်တို့ ဘဝတွေဟာ ဒစ်ဂျစ်တယ်မျက်နှာပြင်တွေနဲ့ မကင်းနိုင်သလောက် ဖြစ်နေပါပြီ။ အဆက်မပြတ် အသိပေးချက်တွေ၊ စိတ်ဝင်စားစရာ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ လူမှုဆက်ဆံရေးတွေကြားမှာ ဘယ်အချိန်မှာမှ မျက်နှာပြင်နဲ့ ဝေးမနေနိုင် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီလို ဒစ်ဂျစ်တယ် စက်ပစ္စည်းတွေကို အလွန်အကျွံ အသုံးပြုမိတာက စိတ်ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သလို လက်တွေ့ဘဝ ဆက်ဆံရေးတွေကိုပါ ထိခိုက်လာစေနိုင်ပါတယ်။

Clickbait: လူမှုကွန်ရက်များ၏ အမှိုက်ပုံ

လူမှုကွန်ရက်တွေမှာ သတင်းတွေ ကြည့်ရှုရင်း “နောက်ဘာဖြစ်လာမလဲ သင် မယုံနိုင်စရာပဲ” ဒါမှမဟုတ် “ဒီရိုးရှင်းတဲ့ အကွက်တစ်ခုက အရာအားလုံးကို ပြောင်းလဲပေးလိမ့်မယ်” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်မျိုးတွေကို မကြာခဏ တွေ့နေရပါတယ်။ Clickbait လို့ လူသိများတဲ့ ဒီလို ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ ခေါင်းစဉ်တွေက သင့်ရဲ့ သိချင်စိတ်၊ အံ့သြစိတ်ကို နှိုးဆွပြီး လင့်ခ်ကို နှိပ်ချင်အောင် ဖန်တီးထားတာပါ။

သတင်းမှားတွေ ကျွန်ုပ်တို့ကို ဘယ်လိုလှည့်စားသလဲ

ကြော်ငြာတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ထပ်ခါထပ်ခါကြားရတဲ့အခါ အဲဒီအရာက မှန်တယ်လို့ လက်ခံလာတတ်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သဘောတရားတစ်ခု ရှိပါတယ်။ ဒါကို စိတ်ပညာရှင်တွေက “Illusory Truth Effect” လို့ ခေါ်ပါတယ်။ တစ်ခုခုကို ကြိမ်ဖန်များစွာ ကြားရတဲ့အခါ ဦးနှောက်က အလွယ်တကူ လက်ခံ၊ နားလည်လာပြီး အမှန်တရားလို့ ထင်မြင်လာတတ်ပါတယ်။

သင့် အွန်လိုင်းဘဝ၏ မှတ်တမ်း

ဒီဂျစ်တယ်ခြေရာကို လူတစ်ဦး၏ အွန်လိုင်းလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ၎င်းတို့အသုံးပြုသည့် စက်ပစ္စည်းများကို ခြေရာခံရန် အသုံးပြုနိုင်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် digital shadow သို့မဟုတ် electronic footprint ဟုလည်း ခေါ်ဆိုပါသည်။

ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးခြင်း နည်းစနစ်များ

1. ကောင်းမွန်သော ဓာတ်ပုံတစ်ပုံအတွက် အခြေခံအစိတ်အပိုင်းများ
2. မတူညီသော ရိုက်ချက်များ (Wide Shot, Medium Shot, Close-up) နှင့် ၎င်းတို့၏ အသုံးပြုပုံ
3. လှုပ်ရှားနေသော အရာဝတ္ထုများကို ရိုက်ကူးနည်းများ (Panning, Freezing Action)
4. လူများကို ဓာတ်ပုံရိုက်ရာတွင် သတိပြုရမည့် အချက်များ
5. သတင်းဓာတ်ပုံ ပုံစာရေးသားနည်းများ (Photo Caption)

ဗွီဒီယို ရိုက်ကူးခြင်း နည်းစနစ်များ

၁။ ဗွီဒီယို ရိုက်ချက် အမျိုးအစားများ
၂။ ကင်မရာ ရွေ့လျားပုံ အမျိုးအစားများ
၃။ တည်ငြိမ်သော ရိုက်ချက် ရရှိရန် နည်းလမ်းများ
၄။ အင်တာဗျူး ရိုက်ကူးနည်းများ

သတင်း ဖတ်ရှုခြင်း

သတင်းခေါင်းစဉ်နှင့် သတင်းအစ (Lead) သည် သတင်းတစ်ပုဒ်၏ အနှစ်ချုပ်ကို ဖော်ပြပေးသည့် အစိတ်အပိုင်းများ ဖြစ်ကြပြီး သတင်းတစ်ပုဒ်လုံးကို ဖတ်ရှုရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။